„EtnoCuda. Elementarz folkloru polsko-słowackiego pogranicza” to wyjątkowa publikacja promująca polski i słowacki folklor z obszaru Euroregionu Beskidy. Elementarz dostępny też jest online.
O pograniczu, które niejednokrotnie było targane wirem historii można pisać wiele, zwłaszcza w kontekście jego skomplikowanych dziejów i tego, co je dzieli. Mimo trudnej przeszłości pogranicze to także obszar, w którym dochodzi do mieszania się cech obu sąsiadujących ze sobą państw. Wzajemne oddziaływania na siebie co najmniej dwóch, z pozoru różnych kultur, powoduje ich wzbogacenie.
W tym specyficznym tyglu kulturowym rodzi się więź, która zamiast dzielić - łączy kultury regionalne tworząc z nich jedną i wyjątkową pod każdym względem kulturę pogranicza. Nie ma dwóch identycznych kultur pogranicza, bo każda z nich składa się z różnych kultur regionalnych. Dlatego też myślę, że warto przyglądać się nie tylko dziejom pogranicza, ale także jego niezwykłej kulturze.
Dlatego dzisiaj chciałabym Wam napisać o książce, która zbiera elementy folkloru polsko-słowackiego pogranicza (z obszaru euroregionu Beskidy) i jednocześnie stanowi element edukacyjny. I wbrew pozorom elementarz może stanowić źródło wiedzy nie tylko dla najmłodszych, ale także dla wszystkich zainteresowanych kulturą i tradycjami tego wyjątkowego regionu.
 |
| Obszar polsko-słowackiego pogranicza |
EtnoCuda. Elementarz folkloru polsko-słowackiego pogranicza
To 134-stronnicowe wydawnictwo w dwóch językach polskim i słowackim poświęcone jest kulturze ludowej pogranicza Polski i Słowacji – opowiada o poszczególnych porach roku obrzędowego: zimie, wiośnie, lecie i jesieni. Nie jest to jednak typowe kompendium wiedzy o folklorze, a zbiór ilustrowanych zadań polegających na uzupełnianiu, rysowaniu, kolorowaniu, wyszukiwaniu, kopiowaniu etc. Te ćwiczące koncentrację, spostrzegawczość czy umiejętność logicznego myślenia zadania stanowią wciąż aktualną opowieść o zwyczajnym, a jednocześnie tak niezwykłym życiu: porach roku i świętach, narodzinach i śmierci, pracy i odpoczynku, radości i smutku. Ot garść beskidzkich etnocudów. Zupełna nowość na rynku wydawniczym. [1]
Publikacja wydana w ramach projektu pn. „TransEtno – spotkania z tradycją
polsko-słowackiego pogranicza” współfinansowanego ze środków
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy
Transgranicznej INTERREG V-A Polska – Słowacja 2014–2020 oraz z budżetu
państwa. Jest owocem
współpracy Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej i Oravského kultúrneho strediska w Dolným Kubínie.
Głównym celem współpracy transgranicznej był szeroko rozumiany monitoring działań, ludzi i
obiektów związanych z kulturą ludową po polskiej i słowackiej stronie
granicy (obszar Euroregionu Beskidy i jego najbliższe sąsiedztwo). Elementarz ma za zadanie promować i
upowszechniać folklor Polski i Słowacji i stanowić jednocześnie źródło poznania kultury
tradycyjnej polsko-słowackiego pogranicza.
Mimo że to elementarz i autorzy we wstępie piszą, że kierują go głównie do najmłodszych pokoleń, to z publikacji zadowoleni będą wszyscy miłośnicy folkloru i pogranicza. Można tu znaleźć wiele ciekawostek na temat bogactwa i różnorodności tradycji oraz obrzędowości karpackich górali. Książka przybliża także poznać specyfikę ich codziennego życia. Interesujące są także pojęcia gwarowe, które tu i ówdzie pojawiają się i nadają tekstowi dodatkowego kolorytu lokalnego, a jednocześnie nie utrudniają w odbiorze tekstu.
Nie tylko dla najmłodszych
Mimo że to elementarz i autorzy we wstępie piszą, że kierują go głównie do najmłodszych pokoleń, to z publikacji zadowoleni będą wszyscy miłośnicy folkloru i pogranicza. Można tu znaleźć wiele ciekawostek na temat bogactwa i różnorodności tradycji oraz obrzędowości karpackich górali. Książka przybliża także poznać specyfikę ich codziennego życia. Interesujące są także pojęcia gwarowe, które tu i ówdzie pojawiają się i nadają tekstowi dodatkowego kolorytu lokalnego, a jednocześnie nie utrudniają w odbiorze tekstu.
 |
 |
|---|
Młodszych zaś przez elementarz poprowadzi owca przewodniczka, która wytłumaczy wiele zagadnień i zleci do wykonania ogrom ciekawych zadań. Dzieci wcielą się w poszukiwaczy, detektywów, plastyków i obserwatorów. Wśród zadań są m.in. kolorowanki, łamigłówki, zagadki i wycinanki, które zróżnicowane są pod względem trudności.
 |
 |
|---|
Przy opracowaniu książki pracowali: etnografowie i nauczyciele z obu stron granicy dlatego też Elementarz folkloru polsko-słowackiego pogranicza z pewnością może być także pomocy pedagogom przy prowadzeniu zajęć z dziećmi.
Książka jest dwujęzyczna: polska i słowacka, wydana została w
nakładzie 800 egzemplarzy. Jest to wydanie pierwsze, które podlegać będzie jeszcze
konsultacjom i korektom oraz ewentualnemu dodrukowi.
Ja od siebie mogę dodać jedynie tyle, że nieraz brakuje mi kontekstu słowackiego jak np. przy zabawach na powietrzu, gdzie są wypisane tylko polskie zabawy i przyśpiewki. Jestem pewna, że i po słowackiej stronie znajdą się te same, a przynajmniej podobne zabawy. Dlatego też czasem można odnieść wrażenie, że nacisk jest tu kładziony bardziej na polskie elementy folkloru pogranicza.
Niemniej jestem bardzo zadowolona, że wreszcie powstała publikacja, która sięga ponad wszelkimi granicami i łączy pogranicze. Dzięki niej szansę na zachowane ma wyjątkowe dziedzictwo tego obszaru, które obecnie jak wszelkie tradycje musi walczyć o to, żeby nie zostać zapomnianym. Bo nie od dziś wiadomo, że wiedza i szacunek dla tradycji ziemi mają siłę.
Podręcznik dla każdego
Nie każdy z Was ma okazję zawitać do Bielska i odebrać swój papierowy egzemplarz, ale każdy z Was może się zaznajomić z Elementarzem online.
Książka papierowa dostępna jest bezpłatnie w Regionalnym Ośrodku Kultury w Bielsku-Białej przy ul. 1 Maja 8 a w wersji online tutaj:
Książka papierowa dostępna jest bezpłatnie w Regionalnym Ośrodku Kultury w Bielsku-Białej przy ul. 1 Maja 8 a w wersji online tutaj:
lub po kliknięciu w link: https://issuu.com/transetno/docs/elementarz_folkloru_polsko-slowackiego_pogranicza
 |
EtnoCuda. Elementarz folkloru polsko-słowackiego pograniczaEtno divy. Šlabikár folklóru poľsko-slovenského pohraničiaPraca zbiorowaWydawnictwo: Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej Data polskiej premiery: 21.05.2020 Liczba stron: 134 |
|---|
Zapraszam Was także na stronę główną projektu http://transetno.eu/pl
Więcej postów o literaturze słowackiej i książkach związanych ze Słowacją znajdziecie tutaj:
Jeśli spodobał Ci się mój wpis, to będzie mi miło, jeśli:
✦ zostawisz tu swój komentarz
✦ polajkujesz mój fanpage
✦ udostępnisz ten wpis swoim znajomym
Podczas pisania tego artykułu korzystałam z:
[1] http://transetno.eu/pl/etnocuda-elementarz-folkloru-polsko-slowackiego-pogranicza-2
http://transetno.eu/pl/o-stronie-informacje-ogolne
Brak komentarzy: